Mình không biết Potentiometer là linh kiện điện tử nào ???

[anhpilot]

Mình không biết về điện tử nhưng thích vọc (đang định ghi danh để học ).
Mình tìm được 1 mạch điện thiết kế để điều chỉnh tốc độ quạt làm mát (loại quạt PWM 1,75A, có 3 chân: 1 chân mass, 1 chân 12 VDC, 1 chân cảm ứng điện dao động khoảng 0,6 - 3,3VDC dùng để tăng/giảm tốc độ quạt).
Vấn đề ở chỗ tài liệu là tiếng Anh, các tên linh kiện mình biết duy chỉ mỗi con Potentiometer 100K mình không biết là con gì. Nghe nói là con tụ phân áp gì đó nhưng tìm trên google thì thấy nó giốg con biến trở quá hichic. Con này có núm xoay, có tác dụng điều chỉnh đường 0,6 - 3,3v để điều chỉnh tốc độ quạt.
Mình post cái hình nhờ bạn nào giúp nhé, nó nằm ở góc trái bên dưới (hơi khó thấy)


Mạch này thì đơn giản thôi à, mù điện tử như mình làm cũng được

[bqviet]

Potentiometer (POT) là cái biến trở - tức điện trở chỉnh được giá trị, còn gọi là chiết áp. Có loại to bằng cúc (khuy) áo, có loại to bằng ngón chân cái để chính âm lượng cho loa/tăng âm, có loại cổ của Nga to bằng bắp chân. Mạch trên dùng biến trở cúc áo là được, giá ở ngoài khoảng 500 đ.

[anhpilot]

Cảm ơn bạn. Mình chỉ thắc tại sao nó không gọi là Varible Resistor mà lại gọi là POT ??? Theo sơ đồ trên thì cần loại 100k nhưng ra ngoài hàng nó chỉ bán loại cao nhất là 50K, mình dùng cái này được không ?

[bqviet]

POT là viết tắt từ potentionmeter - nghĩa là cái cầu phân áp. Biến trở 3 chân thường được sử dụng làm phân áp nên gọi luôn như vậy, mặc dù nó có thể dùng như một variable resistor. Biến trở đầu ra chỉ có 2 chân không dùng để phân áp được, khi đó nó đúng là variable resistor.

Có thể thay bằng loại 50K được, thậm chí 20K cũng được; mạch này đơn giản không yêu cầu chặt chẽ.

[anhpilot]

Nếu bạn giúp mình lắp được mạch này thì tốt quá vì mình mù điện tử mà. Mình đang thắc mắc vì trong hình chỉ thấy mắc 2 dây vào POT trong khi đi mua thì cái POT 50k có tới 3 chân. Mình mua ở ngoài cửa hàng là con POT 50k (gọi là biến trở 50K), hình như ở dưới đây nè.


Mục đích của mạch này là như thế này, mình diễn tả cụ thể để bạn dễ giúp mình nhé.
Có một máy game Sony có sử dụng 1 cái quạt 3 dây để làm mát tản nhiệt . Quạt này của Sony thiết kế, nó không giống như loại quạt 3 dây thường thấy ở PC. Quạt PC có dây 2 dây +12VDC và dây - ; dây thứ 3 là dây cảm biến tốc độ vòng quay của quạt (RPM). Một số quạt khác có cảm biến nhiệt Thermistor, khi nhiệt độ tăng thì quạt tự động quay nhanh hơn. Còn quạt của Sony gọi là PWM fan. Mình chẳng biết cụ thể, nhưng theo giải thích của dân độ quạt thì nó hoạt động như sau:
* Quạt công suất cao hơn quạt của PC, thông thường là từ 1,75 - 2,2A, nó cũng có 3 dây, trong đó 2 dây +12VDC và dây - xuất phát từ mainboard chạy vào quạt. Dây thứ 3 (dây PWM) cũng từ mainboard lên quạt là dây cung cấp điện áp thay đổi trong tầm từ 0,6 - 3,3VDC. Khi mới khởi động, máy còn rất mát nên mainboard gửi tín hiệu điện vào dây PWM chỉ khoảng 0,6 hoặc 1VDC gì đó, nên quạt quay rất êm và chậm. Khi máy hoạt động nhiều, nóng, mainboard tự động tăng điện áp, đường PWM tăng dần và quạt tự động quay nhanh hơn, và tới cực đại khoảng 3,3v thì quạt quanh như cái máy xay lúa
* Mục đích của mình như sau: mình muốn quạt quay maximum ngay từ lúc đầu để hệ thống luôn mát (giống như dân overclocker PC ) . Vì vậy, đường PWM phải được cung cấp khoảng 3VDC ngay từ đầu thì coi như đạt mục đích. Việc này rất dễ, mình cắt đứt dây PWN. Đầu PWM xuất phát từ mainboard thì lấy băng keo quấn lại đề phòng chạm mass. Đầu PWM xuất phát từ quạt thì mình nối trực tiếp vào 1 điểm cung cấp 3VDC trên mainboard (mình trích từ 1 dây 3V của bộ nguồn). Cách này tốt, máy vận hành ok mát mẻ. Vấn đề là bây giờ mình muốn ứng dụng mạch này (đã có ngừoi dùng thành công rồi) để có cái núm POT, giảm được tốc độ quạt chỉ còn khoảng 75% cho nó bớt ồn . Mình thấy mạch dễ làm, chỉ cần dùng mạch này can thiệp vào đường cung cấp điện áp 3VDC để điều chỉnh được nó tăng giảm theo ý mình thì coi như đạt mục đích, nhưng mình đang kẹt ở con POT.
Bây giờ mình mua con POT 3 chân rồi, để nó trước mặt 3 cái chân đối diện với mình, vậy thì thứ tự các chân mình hàn như thế nào vào mạch ??? Trong hình chỉ thấy 2 chân nên mình lúng túng quá, đúng là mù điện tử chán thât.
Bạn giúp mình nhé.

[aici]

Dùng 2 chân thì dùng chân bìa và chân giữa

Chúc vui.

[anhpilot]

Cảm ơn bạn. Nếu không sử dụng mạch trên ,mình nối trực tiếp biến trở 50K (sử dụng 2 chân như bạn nói) thì mình can thiệp được vào đường 3,3V và đã chỉnh được tốc độ quạt (mặc dù chỉ có thể giảm được khoảng 25% tốc độ quay nhưng vậy cũng bớt ồn rồi). Nhưng nếu dùng mạch trên thì biến trở đó không hoạt động, quạt chỉ quay 1 tốc độc cực đại duy nhất và vặn biến trở theo chiều nào thì cũng vậy. Không hiểu tại biết trở hay do mình mắc nhầm ??? Đã kiểm tra lại mạch nhưng mình không nghĩ là mắc sai.